Vatikanın Ankaradakı səfiri Antonio Lucibello Türkiyə Xarici İşlər nazirliyinə cağrılıb.

ANS PRESS xəbər verir ki, Antonio Lucibellodan Roma papasının qondarma erməni söyqırımı barədə dediyi fikirlərinə görə izahat istənilib.

Bu gün Romadakı Müqəddəs Pyotr kilsəsində ənənəvi mərasimdə Fransisk çıxış edərək bilrib ki, “erməni soyqırımı”nı XX əsrin ilk soyqırımı adlandırıb.

Mərasimdə Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan və erməni din adamları da iştirak edib.

Tbilisidəki Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Mədəniyyət Muzeyində Gəncədə fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” İctimai Birliyinin və Marneulidəki Azərbaycanlıların Mədəniyyət Mərkəzinin (AMM) Gənclər şöbəsinin təşkilatçılığı ilə "Azərbaycan və Gürcüstan gəncləri ötən gün və sabah" mövzusunda görüş keçirilib. APA-nın Gürcüstan bürosunun məlumatına görə, tədbirdən öncə gənclər Heydər Əliyevin Tiflisdəki büstünü ziyarət ediblər. Sonra tədbir Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Mədəniyyət Muzeyində davam edib. Tədbiri giriş sözü ilə açan AMM-nin gənclər şöbəsinin rəhbəri Nərgiz Əliyeva görüşün məqsədi barədə iştirakçılara məlumat verərək gələcəkdə Azərbaycan-Gürcüstan gəncləri arasında dostluğun, marifləndirmə təbliğatının genişləndirilməsi ilə bağlı əməkdaşlığa aid layihələr həyata keçiriləcəyini bildirib.

“Əsas məqsədimiz Gürcüstan gəncliyinin inkişafı istiqamətində layihələr həyata keçirməklə yanaşı, Azərbaycan mədəniyyətini, tarixini, onun siyasi-iqtisadi həyatında əldə edilən böyük uğurları Gürcüstanda mütəmadi olaraq təbliğ etməkdir. Ümüd edirəm ki, əməkdaşlığımız uğurlu nəticələr verəcək,” deyə Odlar Yurdu İctimai Birliyinin sədri N. Ələsgərova çıxışında bildirib.

Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Mədəniyyət Muzeyində keçirilən görüşə Azərbaycandan gələn 20 nəfər gənc qatılıb. Görüş çərçivəsində Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlı tələbə-gənclər Odlar Yurdu İctimai Birliyinin üzvləri ilə fikir mübadiləsi apararaq təkliflər irəli sürüblər. Səslənən təkliflər arasında sosial problemlərin həlli istiqamətində müəyyən addımların atılması, Gürcüstan azərbaycanlıları arasında könüllülük məktəbinin inkişafı, gənclərin maarifləndirilməsi və digər məsələlər barədə daha çox fikirlər səsləndirilib.

Tədbirdə Azərbaycan və Gürcüstan gəncliyi arasında körpü rolunu oynayacaq iki təşkilat arasında əməkdaşlığa dair memorandum imzalanıb. Sənədi “Odlar Yurdu” Gənclər İctimai Birliyinin sədri Nigar Ələsgərova və AMM-in Gənclər şöbəsinin rəhbəri Nərgiz Əliyeva imzalayıb.

Görüşün sonunda Azərbaycandan gələn gənclər Tiflisin görməli yerlərini gəziblər.

Çinlilər yaxın beş il ərzində inanılmaz bir layihəni gerçəkləşdirməyi planlaşdırırlar.

ANS PRESS-in məlumatına görə, Çin dünyanın ən yüksək dağı olan Comolonqmanın (Everest) altından tunel açacaqlar. Bu barədə “China Daily” xəbər verir.

Xəbərdə bildirilir ki, Çin hökuməti Tibet Muxtar vilayətinin paytaxtı Lxasa ilə Nepalın paytaxtı Katmandunu birləşdirən 540 kilometrlik sürətli qatar xətti inşa edəcək.

2020-ci ildə başa çatması planlaşdırılan dəmiryolu xətti Çinlilərin Qomolanqma (Everest) adlandırdığı 8882 metrlik dağın altından keçəcək. Layihənin müəlliflərindən olan Vanq menqşunun fikrincə, normal şəraitdə sürət həddi saatda 300 kilometrə çatan qatarların sürəti saatda 120 kilometrdən yüksək olmayacaq.

Bu dəmir yolu xətti layihəsi ilə Lasanın turizm potensialını artıracağı güman edilir. Katmanduya isə hər il təxminən 2 milyon turistin getdiyi bildirilir.

Qeyd edək ki, Lxasa şəhəri UNESCO-nun Dünya İrsi siyahısındakı buddist məbədləri ilə məşhurdur.

Tehranda səfərdə olan Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğaniranlı həmkarı Həsən Ruhani ilə görüşüb. Modern.az Türkiyə KİV-nə istinadən xəbər verir ki, görüşdən sonra hər iki prezident birgə mətbuat konfransı keçirib.

Rəcəb Tayyib Ərdoğan bildirib ki, İran prezidenti Həsən Ruhani ilə önəmli məsələləri müzakirə edib. Onun sözlərinə görə iki ölkə arasındakı iqtisadi əlaqələrdə qarşıya qoyulan məqsədlərə nail olunmayıb.

“Təəssüf ki, müəyyən etdiyimiz hədəfdə geriyik. Aramızdakı ticarət açığı İranın lehinədir, amma artıq yeni addımlar atmaq istəyirik. Biz istəyirik ki, iqtisadi əlaqələrdə İran və Türkiyə valyutalarından istifadə edilsin. Nə dollar, nə də avro təzyiqi ilə üzləşməyək”,-deyən Ərdoğan əlavə edib ki, Türkiyə ən bahalı qazı İrandan alır.

"İran qazın qiymətində endirim edərsə, daha çox qaz alarıq".  

Türkiyə rəhbəri onu da deyib ki, həmkarı ilə Suriya və İraqdakı münaqişələri də müzakirə edib. “Artıq bu qana, ölümə birlikdə son verməliyik. Bir-birilə vuruşanları bir araya gətirmək lazımdır”,-deyə o vurğulayıb.  

“Əgər Gürcüstan Avropa İttifaqına üzv olarsa, bu ölkədə yaşayan etnik azlıqlar, o cümlədən azərbaycanlılar da Avropaya vizasız səfər edə və yeni iş yerləri tapa biləcəklər”.

APA-nın Gürcüstan bürosunun məlumatına görə, bu sözləri Avropa Komissiyasının Estoniyadakı nümayəndəliyinin rəhbəri Hannes Rumm APA-ya açıqlamasında deyib. Estoniyanın NATO-ya üzv olduqdan sonra öz təhlükəsizliyinə zəmanət aldığını xatırladan H. Rumm Gürcüstanın NATO-ya üzv olacağı təqdirdə bu ölkənin də suverenliyi və müstəqilliyinin NATO tərəfindən qorunacağını söyləyib: “NATO-ya üzv olan ölkələrin birinə hücum olarsa, bütün birlik həmin ölkəni müdafiə edəcək. Bu prinsip Estoniyaya da aiddir və Gürcüstan üçün də qüvvədə olacaq. Son illər ərzində Rusiya Federasiyasının özünü aqressiv aparması NATO-nu da narahat edib. İndi bu ölkələrə NATO-nun əlavə qüvvələri yerləşdirilir və tədbirlər görülür”.

Lakin diplomat Gürcüstanın işğal olunmuş ərazilərində hərbi təlimlər keçirən Rusiya tərəfindən Gürcüstana hücum olarsa, hazırkı şəraitdə NATO-nun Gürcüstana kömək edib-etməyəcəyi barədə sualı cavablandırmaqda çətinlik çəkib: “Bu suala cavab verməkdə çətinlik çəkirəm. Keçən il Rusiya Estoniyaya yaxın ərazilərdə də belə təlimlər keçirib. Rusiya Federasiyası hərbi təlimlərlə öz aqressiv hərəkətlərini nümayiş etdirir”.

H. Rumm qeyd edib ki, Gürcüstan Avropa İttifaqına üzv olmaq üçün uzun yollar qət etməlidir: “Estoniya təcrübəsini xatırlatmaq istərdim. Biz AB-yə üz olmaq üçün illərlə lazımi qərarlar qəbul etdik. Tədricən ölkəmiz inkişaf etməyə başladı. Artıq Aİ üzvlüyündən 11 il keçib və estonlar özlərini xoşbəxt hiss edir”.

Tarixən İslam sivilizasiyası ilə sıx təmasda olan Avropa bu gün get-gedə daha çox müsəlman kontingentini xatırladır. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra “qoca qitə”yə iş arxasınca axışan müsəlmanlar onilliklər ərzində etnik xəritəni dəyişə bildilər. “Avrostat” bu gün qitə sakinlərinin 45 milyon nəfərinin dini baxımdan müsəlman olduğunu göstərir. Demoqraflar bu rəqəmin 2030-cu ildə 58 milyona çatacağını təxmin edir. Müsəlmanların çoxluğu Avropada hər il tikilən nəhəng məscidlərin sayı ilə də izlənilə bilər. Eyni hal okeanın o tayındakı ABŞ və Kanadada da müşahidə olunur.

Modern.az saytı adətən, müsəlmanların azlıq təşkil etdiyi Qərb ölkələrində fəaliyyətdə olan məscidlərin sayı barədə informasiya təqdim edir. Qeyd edək ki, 9,5 milyon vətəndaşının böyük əksəriyyətinin müsəlman olduğu Azərbaycanda Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsinin açıqladığı son rəqəmlərə görə 1834 məscid var.

Rusiya – 7089 məscid

Rusiya Müsəlmanları Müftilər Şurasının sədri Ravil Qaytuddin ölkədə 7089 məscidin olduğunu deyib. Onun sözlərinə görə, 80-ci illərin ortalarında Rusiya ərazisində məscidlərin sayı 100-dən az idisə, son 20 ildə onların sayı 70 dəfə artıb. Rusiya Müftilər Şurasının məlumatına görə, Moskvada 2 milyon, Moskva vilayətində 650 min, Sankt-Peterburq şəhərində və Leninqrad vilayətində 750 min, ümumilikdə, Rusiya ərazisində isə 20 milyon müsəlman yaşayır. Rusiya müsəlmanları arasında Volqaboyu (Tatarıstan, Başqırdıstan) və Şimali Qafqaz subyektləri ilə (Çeçenistan, Dağıstan, İnquşetiya) yanaşı, azərbaycanlılar da var. Türklər və Orta Asiya xalqlarının nümayəndələri də çoxluq təşkil edir.

Rusiyanın ən böyük məscidi 2008-ci il oktyabrın 17-də istifadəyə verilən “Çeçenistan ürəyi” məscididir. Çeçensitanın mərkəzi Qroznıda yerləşən məscid 14 hektar ərzini əhatə edən nəhəng dini kompleksdir. Türkiyəli mütəxəssislərin köməyi ilə tikilən məsciddə eyni zamanda 10 min nəfər nazam qıla bilər.

Almaniya – 2350 məscid

Avropada Fransadan sonra ən çox müsəlman Almaniyada yaşayır. Bu ölkədə İslam ardıcılarının sayı 4,1 milyon nəfər, yaxud ölkə əhalisinin 4 faizidir. Almaniya İslam Konfransı Təşkilatının məlumatına görə, ölkə müsəlmanlarının 76,4 faizi türk mənşəlidir. Bundan başqa, ölkədə İran, Bosniya və Albaniyadan köçən çoxsaylı müsəlman icmaları mövcuddur.

Almaniyadakı ən böyük məscid 2008-ci ildə Duysburq şəhərində istifadəyə verilib. Eyni vaxtda 1200 nəfərin namaz qıla biləcəyi məscidin minarəsi 23 metr hündürlüyündə olacaq. Belə ki, yaxınlarda Köln şəhərində daha böyük məscidin istifadəyə verilməsi gözlənilir.

Fransa – 2204 məscid

Fransa İslam Şurasının sədri və Paris məscidinin imamı Dəlil Bukaber Fransada 2200-dən artıq fəaliyyətdə olan məscidin olduğunu deyib. Onun sözlərinə görə, 5,5 milyon müsəlmanın yaşadığı Fransa İslam ardıcıllarının sayına görə Avropanın birinci dövlətidir. Ölkə əhalisinin 7,5 faizi dini görüşlərinə görə müsəlmandır. Fransa müsəlmanlarının əsas hissəsini Şimali Afrika – Əlcəzair, Tunis, Mərakeş və Mali sakinləri təşkil edir.

Fransada ən böyük məscid 2012-ci il sentyabrın 28-də Strasburq şəhərində açılıb. Şəhərin 10 faizini təşkil edən 50 minlik müsəlman icması üçün 2700 nəfərlik namaz zalı olan məscid inşa olunub.

ABŞ – 2106 məscid

Amerika Birləşmiş Ştatlarında müsəlmanların sayının 7 milyondan çox olduğu məlumdur. Əsasən Yaxın Şərq, Cənub-Şərqi Asiya və Afrika ölkələrindən olan müsəlmanlara 2106 məscid xidmət göstərir. Lakin bu məscidlərin sayı sürətlə artmaqdadır. Ən çox məscid sayı Nyu-York (257), Kaliforniya (246) və Texas ştatlarında (166) müşahidə olunub. Amerika müsəlmanlarının 2,6 milyon nəfəri gündəlik məscidi ziyarət edir.

Amerikada ən böyük məscid 2005-ci ildə Miçiqan ştatının Dirborn şəhərində inşa edilən Amerika İslam mərkəzidir. Mərkəzin 2 minarəsinin hündürlüyü 45 metrə çatır.

Böyük Britaniya – 1516 məscid

Böyük Britaniya müsəlmanların ən çox yaşadığı 3-cü Avropa ölkəsidir. Müsəlmanlar sayı 2,7 milyon nəfər, yaxud ölkə əhalisinin 4,8 faizdir. Xristianlardan sonra ən çoxsaylı ikinci din olan İslam 1516 məscidə malikdir. 1996-cı ildə yaradılan Britaniya Müsəlmanları Şurası icmadaxili məsələləri və ölkədəki məscidlərin idarə olunması prosesini təşkil edir.

Böyük Britaniyada ən böyük məscid 2003-cü ildə inşa olunmuş Beytül-Fütuh məscididir. Əhəmədiyyə təriqətinin nümayəndələri tərəfindən inşa olunan məscid Qərbi Avropada ən böyük İslam mərkəzidir. 21 min kvadrat metr ərazini əhatə edən dini mərkəzdə eyni vaxtda 10 min nəfər namaz qıla bilər. “Beytül-Fütuh”un minarələri müvafiq olaraq 35 və 25,5 metr hündürlüyündədir.

Kanada – 986 məscid

32 milyonluq Kanadada rəsmi məlumatlara görə, 1,053 milyon müsəlman var. Bu, ölkə əhalisinin 3,2 faizi deməkdir. Təkcə 2,5 milyon sakini olan Toronto şəhərində 200-dən artıq məscid fəaliyyət göstərir. Ölkədəki 1 milyonluq müsəlman icmasının tərkibində Livan, Bosniya, Somali, İraq və Banqladeşdən köçən sakinlər çoxluq təşkil edir.

“Baytun nur” (Nur evi) məscidi Kanadada sahəsinə və ziyarətçilərinin sayına görə ən böyük məsciddir. Alberta vilayətinin Kalqari şəhərində yerləşən məscid 43 min kvadrat metr sahədə yerləşib. Onun yeganə minarəsi 30 metr hündürlüyündədir. “Baytun nur” Əhəmədiyyə təriqətinin ardıcılları üçün inşa olunub.